یک پاسخ این است که معتاد تزریقی می تواند به داروخانه مراجعه کند و آن را خریداری کند .اما ممکن است نیمه های شب داروخانه باز نباشد و اگر هم داروخانه شبانه روزی فعالیت کند ممکن است با اقامتگاه فرد معتاد فاصله زیادی داشته باشد.

پاسخ دیگر هم این است که معتاد تزریقی می تواند صبر کند تا روز فرا رسد و داروخانه ها و مراکز درمانی از جمله DIC فعالیت روزانه شان را آغاز کنند و آن وقت برای تهیه سرنگ اقدام کند.

اما در واکنش به این پاسخ باید اذعان داشت که معتاد برای استفاده از مواد نمی تواند حتی یکساعت هم صبر کند چه برسد به اینکه تا صبح صبر و تحمل بی سرنگی را داشته باشد.

پس اگر معتاد تزریقی نتواند سرنگی تهیه کند چه اتفاقی رخ می دهد ؟

دکتر « سعید صفاتیان» رییس کار گروه پیشگیری از اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام که پیش تر مسوولیت مدیر کلی درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر را برعهده داشت، چنین پاسخ داد:«معتاد همان لحظه نیاز باید تزریق خود را انجام دهد و به هر ترتیبی که باشد و هر طور شده آن سرنگ را پیدا می کند، سرنگ را حتی اگر سرنگی در جوی آب و سطل زباله هم افتاده باشد، برمی دارد و مواد را با آن تزریق می کند.»

وی گفت : معتاد یک کار دیگر هم انجام می دهد و آن اینکه از سرنگ استفاده شده معتادی دیگر استفاده می کند.

ناگفته نماند مراکز گذری خدمات به معتادان که به DIC معروف است به صورت رایگان به آنها خدمات رسانی می کنند اما آیا این مراکز نیمه های شب هم خدمات ارایه می دهند؟

دکتر صفاتیان به این سوال پاسخ منفی داد. وی شمار معتادان تزریقی را حدود 200 هزار نفر در کشور عنوان کرد که همه آنها به سرنگ یک بار مصرف و استریل دسترسی ندارند و گاهی شب ها که معتادهای تزریقی دور همدیگر برای مصرف مواد جمع می شوند ، سرنگ های همدیگر را به مصرف مشترک می رسانند و اینکه در نهایت اگر یکی از معتادان به اچ ای وی مبتلا باشد آن ویروس را به دیگر معتادان استفاده کننده از سرنگ مشترک منتقل می کند.

حکایتی از ضرب المثل قدیمی ایرانی است که گفته می شود روزی ، سری بریده در جوی آب روانه مقصدی نامعلوم بود. سر جدا از بدن همان طور که خود را به دست جریان جوی آب سپرده بود مدام می گفت : « بد است اما بدتر نشود.» رهگذری که از کنار جوی آب می گذشت از سر بریده سوال کرد که « تو از بدن جدا شدی از این بدتر هم مگر می شود ؟!

آن سر بریده گفت : بله بدتر از بد هم وجود دارد. سر بریده این را گفت و لای چرخ های آسیاب آبی له شد .

حکایت اعتیاد حکایت آن سر بریده و بد و بدتر است . اعتیاد چیزی منفور برای همه جوامع است آن قدر منفور که گفته می شود مسوولان یکی از کشورها معتادان خود را سوار کشتی می کردند و آنان را به دریا می انداختند.

منظور نظر در این گزارش صحه گذاشتن بر اعتیاد نیست و اینکه به کسانی که مرتکب مصرف مواد اعتیاد آور می شوند باید خدمات داد . اما بدتر از اعتیاد و تزریق مشترک هم وجود دارد و آن ابتلا به بیماری فعلا لاینحل ایدز و ویروس آن یعنی اچ ای وی است که به گفته دکتر صفاتیان 60 درصد موارد اچ آی وی / ایدز ناشی از تزریق سرنگ مشترک است.

تخمین معتادان تزریقی حدود 200 هزار در کشور است و 60 درصد موارد انتقال اچ آی وی / ایدز به علت تزریق سرنگ مشترک صورت می گیرد. مسوولان در این ارتباط چه کردند ؟

رساندن سرنگ استریل برای کاهش استفاده از سرنگ های مشترک برای کاهش آسیب امری موثر است که در قالب پیشنهادی از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 86 ارایه شد. آن راه حل چیزی جز نصب و راه اندازی « خودپرداز های سرنگ » در برخی نقاط حساس و بحرانی مورد هجوم اعتیاد نبود.

دکتر صفاتیان با بیان اینکه استفاده از دستگاه خودپرداز سرنگ در اروپا زیاد است ، افزود: از چند متخصص بین المللی در سال 86 برای بازدید از مراکز DIC دعوت به عمل آمد و آنها نیز بعد از بازدید به ما پیشنهاد دادند که برای گروهی از معتادان خیابانی که به مراکز مراجعه نمی کنند و یا آخر شب هنگامی که داروخانه تعطیل است ، سرنگ ارایه شود و نتیجه این پیشنهاد آن شد که آن کارشناسان نصب و راه اندازی دستگاه های خودپرداز سرنگ که امتحان خود در خارج از کشور پس داده بودند را ارایه کردند.

وی گفت : آن کارشناسان تاکید کردند که خودپردازهای سرنگ برای معتادان تزریقی که دسترسی به سرنگ استریل ندارند البته در برخی نقاط شهر موثر است.

به گزارش خبرنگار ایرنا این پیشنهاد در بهمن سال 87 با تعدادی خودپرداز در برخی نقاط حساس تهران عملیاتی شد که البته شمار آنها از تعداد انگشتان دست فراتر نرفت.

دستگاه های یاد شده به جز سرنگ استریل ، وسایلی همچون کاندوم ، باند و پماد را هم به فرد ارایه می دادند که نشانی یکی از دستگاه های خودپرداز که به رویت خبرنگاران ایرنا هم رسید در کوچه « حمام سید ابراهیم» واقع در خیابان ری و دیگر در کوچه مرغی واقع در چهارراه مولوی قرار داشت .

اگر فرد متقاضی سرنگ، می خواست سرنگی از خودپرداز دریافت کند کافی بود سکه 25 یا 50 تومانی ( سکه های سال 87 که الان کمتر به چشم می خورد) را در شیار خودپرداز وارد کند و خودپرداز هم به فرد سرنگ می داد .

البته دکتر صفاتیان در این خصوص گفت : خودپردازها با هدف کاهش آسیب اعتیاد نصب شده بودند و هدف مادی پشت آن طرح نبود به همین منظور فرد معتاد با تشتک نوشابه به جای سکه هم می توانست از خودپرداز سرنگ بگیرد.

به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا ، خودپرداز های یاد شده الان دیگر وجود خارجی ندارند چون به علت عدم حمایت کم کم بر اثر استفاده خراب شدند و احتمالا باید جز آثار تاریخی به ثبت یونسکو برسند .

صفاتیان – مدیر کل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر - گفت: در آن زمان هم وزارت بهداشت مخالفت هایی را مبنی بر دایر بودن خودپردازهای سرنگ داشت .

وی افزود: آن زمان برخی مسوولان وزارت بهداشت معتقد بودند که با راه اندازی دستگاه خودپرداز سرنگ ارتباط بین بیمار ( معتاد ) و پزشک قطع می شود این در حالی است که این دستگاه برای 10صبح تعبیه نشده بود بلکه برای 10 شب و نیمه های شب لحاظ شده بود که معتاد به مراکز ارایه دهنده سرنگ استریل دسترسی ندارد.

وی خاطر نشان کرد : متاسفانه آن زمان وزارت بهداشت ، پای کار نیامد و دستگاه ها به علت استفاده زیاد خراب شدند و دیگر تعمیر نشدند و این موضوع به تدریج منتفی شد .

دکتر صفاتیان هنوز هم معتقد است که اگر حداقل 200 دستگاه خود پرداز داشته باشیم می توان به کنترل اچ آی وی کمک کرد .

وی گفت : هردستگاه هم بین 500 تا 600 هزار تومان هزینه دارد اما هزینه درمان هر فرد مبتلا به اچ آی وی در کشور به دو میلیون تومان در سال می رسد.

وی تاکید کرد: در زمان حاضر فقط موادی همچون هرویین قابل تزریق نیست بلکه مواد اعتیاد آور و خطرناک تر دیگری از جمله شیشه و آمفتامین ها هم وجود دارد که قابل تزریق است .

وی اظهار داشت که الگوی مصرف و همچنین مواد اعتیاد آور تغییر کرده است اما ما هنوز از روش های سنتی مقابله و در مان اعتیاد را استفاده می کنیم .

دکتر صفاتیان همچنین در عین حال تاکید کرد که رساندن سرنگ به معتاد تزریقی بد است اما ابتلای معتاد تزریقی به اچ آی وی / ایدز بدتر از آن است .